کمین آمریکا برای تحریم ایران | ایده تغییر محل سازمان ملل امکان عملیاتی دارد؟ | روسیه موقعیتی که باید و شاید را در نظام بین‌الملل ندارد
تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۰۰۶۷۰
همشهری - فتانه احدی: آنچه همواره در نظام‌بین‌المللی دیده شده، فشار قدرت‌های بزرگ جهان بر کشورهای دیگر بوده است. حال اینکه این کشورها ابزاری به‌عنوان تحریم نیز داشته باشند که به هر بهانه‌ای بتوانند از آن استفاده کنند. آمریکا و اتحادیه اروپا همواره با امتیازاتی که دارند خود را در جایگاهی قرار داده‌اند تا بتوانند در هر اموری مداخله کنند، بدون آنکه در مقابل جامعه و نظام بین‌المللی پاسخگو باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آیا کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا از ابزارهای بین‌المللی برای اعمال فشار در سازمان ملل استفاده می‌کنند؟ آیا ایده تغییر در ترکیب شورای امنیت برای افزایش اعضای دائم یا کاهش قدرت اعضای دائم امکان‌پذیر است؟
ترکیب اعضای شورای امنیت از بدو تاسیس سازمان ملل ترکیبی دوگانه متشکل از اعضای دائم و اعضای غیردائم بوده است که از همان ابتدا، ۵کشور و قدرت بزرگ آمریکا، شوروی سابق، انگلیس، فرانسه و چین که نقش مؤثری در ادامه جنگ و پایان دادن جنگ‌جهانی دوم و شکست کشورهای متحد آلمان داشتند به‌عنوان اعضای دائم منصوب شدند که در واقع دارای عضویت دائم در شورای امنیت و حق وتو بودند و همچنان این ۵کشور این نقش را دارند و تغییری در این بافت ایجاد نشده است.
درحالی‌که در ترکیب اعضای غیردائم ۶عضو پیش‌بینی شد که به ۱۰عضو افزایش پیدا کرد.حال اعضای دائم همچنان همان ترکیب قبلی را دارند به‌رغم اینکه تعداد اعضای سازمان ملل تقریبا ۴برابر شده است. اکنون ۱۹۳کشور عضو هستند و در ترکیب اعضای دائم شورای امنیت تغییری ایجاد نشده است.
بارها تغییر در ترکیب شورای امنیت مطرح شده است. پیشنهادها و راهکارهای مختلفی ارائه شده و در دستور کار قرار گرفته اما هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است؛ یعنی همچنان همان ترکیب ۵عضو دائم و ۱۰عضو غیردائم از ۱۹۶۳اعضای غیردائم نیز افزایش پیدا نکرده‌اند و این موضوعی است که بارها مطرح شده است اما کشورهای قدرتمند سعی دارند انحصارقدرت را در شورای امنیت در اختیار خود داشته باشند و نگرانند که اگر اصلاحات کوچک محدودیتی را بپذیرند دیگر برایشان تنظیم ساختار سازمان ملل به‌ویژه شورای‌امنیت قابل‌کنترل نباشد؛ بنابراین همچنان با این مسئله مقابله می‌کنند.
مضاف بر اینکه کشورهایی که کاندیدای شورای امنیت هستند، مانند ژاپن، آلمان و برزیل دارای رقبایی هستند. برای مثال ژاپن به‌عنوان یک کشور آسیایی اگر قرار باشد به عضویت شورای امنیت پذیرفته شود، هند هم مدعی است و با این کشور رقابت خواهد کرد یا اگر در آمریکای لاتین برزیل کاندیدا شود، آرژانتین هم مدعی می‌شود. اگر در اروپا آلمان مدعی باشد در کنارش ایتالیا، سوئد و سوئیس نیز رقابت خواهند کرد.
بنابراین وجود چنین جریاناتی اصلاح ساختار سازمان ملل و شورای امنیت را تاکنون به تأخیر انداخته و اجازه نداده که این ساختار اصلاح شود.قدرت‌های بزرگ با استفاده از موقعیت خود در شورای امنیت و با گرفتن نقش انحصاری سوءاستفاده‌های زیادی کرده‌اند. بارها کشورهای قدرتمند با حق وتویی که دارند دست به تجاوز زده‌اند و مانع از این شده‌اند که در فضای جنگ سرد تصمیمی علیه‌شان گرفته شود. آمریکا و شوروی مرتکب خطاهای فاحشی شده‌اند، اصل پذیرفته شده در منشور سازمان ملل را زیرپا گذاشته‌اند اما چون از حق وتو برخوردار بودند امکان گرفتن تصمیم برای آنها فراهم نشد.
آمریکا طرح اخراج ایران از کمیسیون مقام زن را در دستور کار دارد. آیا این مقابله با حق‌رأی اعضای سازمان ملل و اعمال فشار در نتیجه قدرت نیست و به منشور سازمان ملل ضربه نمی‌زند؟
واقعیت امر این است که در منشور سازمان ملل با تعارض روبه‌رو هستیم؛ برای مثال در بند یک ماده۲، آمده است که اصل در احترام به تساوی حاکمیت دولت‌هاست. یعنی همه از حاکمیت سازمان ملل از حق حاکمیت مساوی برخوردارند و بنابراین رویکردهای سازمان ملل هم باید برای همه اعضا یکسان باشد. براساس اینکه شخصیت حقوقی همه دولتهای بزرگ، کوچک، قوی و ضعیف به لحاظ حقوقی برابر و یکسان است، بنابراین برخورد سازمان ملل با دولت‌ها باید برابر باشد اما در بند۳ماده۲۷منشور این اصل برابری حاکمیت به صراحت نقض شده است.
وقتی به ۵قدرت بزرگ حق وتو و حق عضویت دائم در شورای امنیت داده می‌شود، این مسئله کاملا مغایر با اصل برابری حاکمیت دولت‌هاست. بنابراین در متن منشور این تناقض دیده می‌شود و این تناقض در رفتار و عملکرد دولت‌ها به‌عنوان واقعیتی انکارناپذیر وجود دارد. در نظام بین‌المللی، حقوق بین‌الملل در مواردی از سیاست بین‌الملل تبعیت می‌کند. یعنی اینکه سیاست بین‌الملل که مبتنی بر قدرت است بر قواعد حقوق بین‌الملل و رعایت صحیح قواعد بین‌الملل غلبه می‌کند.در این زمینه هم درباره رفتار دولت‌ها و آمریکا دیده می‌شود که با اتکای سیاست قدرت به حاکمیتی که دارد، از موقعیتش در پیشبرد اهدافش، هر چند مغایر با منشور سازمان‌ملل سوءاستفاده می‌کند.
آمریکا در ایام برگزاری مجمع‌عمومی سازمان ملل یا نشست‌های مرتبط با این سازمان از اهرم میزبانی برای اعطای ویزا یا امکانات به کشورهایی که با آنها زاویه دارد، استفاده می‌کند. آیا ایده تغییر محل سازمان ملل که موردنظر برخی کشورها ازجمله روسیه است، امکان عملیاتی دارد؟ اگر خیر برای متعهد ماندن آمریکا به وظایف خود چه راهکارهایی هست؟
در قرارداد ۱۹۴۶بین سازمان ملل و آمریکا مقرر شد که براساس سیاست میزبانی آمریکا در نیویورک، برخی ضوابط و روابط از سوی سازمان‌ملل و از سوی دولت میزبان رعایت شود.
از جمله اینکه دولت آمریکا به‌عنوان میزبان حق مداخله در امور فعالیت‌های سازمان ملل را ندارد و نمی‌تواند مانع پذیرش کشورها و دولتهای دعوت شده به سازمان ملل برای مشارکت در فعالیت‌های سازمان ملل، برای سخنرانی و شرکت در اجلاس عمومی سازمان ملل شود. بر این اساس آمریکا نمی‌تواند ممنوعیت و محدودیتی بر سر راه افراد ایجاد کند.
هر چند که آمریکا بارها به بهانه‌های مختلف محدودیت‌هایی برای دولت‌ها ایجاد کرده که این اقدام مغایر قراردادی بوده که بین سازمان‌ملل و آمریکا امضا شده است.
از سویی نیز نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که آمریکا در ازای پذیرش میزبانی و سوءاستفاده‌های احتمالی، ۲۲درصد سهم بودجه سازمان ملل را تامین می‌کند. بیشترین سهم پرداختی بودجه سازمان ملل برعهده آمریکاست. میزبانی هزینه‌هایی دارد. آمریکا باید امکانات، تسهیلات و امنیت لازم را فراهم کند. از این‌رو احتمال سوءاستفاده احتمالی آمریکا از موقعیت خود بسیار است.
روسیه موقعیتی که شاید و باید را در نظام بین‌الملل ندارد. از طرفی هم روسیه همراهی ندارد تا بتوانند اکثریت را در بین کشورها به‌دست آورند و باعث تغییر و جابه‌جایی مقر سازمان‌ملل در کشور دیگر شوند.
واقعیت‌های عینی این است که فعلا چنین زمینه‌ای برای انتقال مقر سازمان ملل از نیویورک به کشور دیگری وجود ندارد و به‌نظر من این موقعیت در آمریکا همچنان ادامه دارد.
متعهد ماندن آمریکا به وظایف خود، بستگی به دبیر کل سازمان ملل و مقامات این سازمان دارد که در چهارچوب قوانین رفتار کنند یا خیر.
در قراردادی که در مقر سازمان‌ملل به امضا رسید، وظایف و تعهدات مشخص شده است. تکالیف سازمان ملل و دولت میزبان کاملا مشهود است. حال اگر از سوی میزبان قصوری صورت گیرد این سازمان ملل است که باید در چهارچوب ساختار قانونی آن موارد را پیگیری کند، حتی با همراه کردن کشورها و دولتهای دیگر مانع از نقض مکرر تعهدات کشور میزبان شود.
آمریکا در حالی به بهانه حقوق بشر به ایران فشار وارد می‌کند که کشورهایی با وضعیت بسیار بد حقوق بشری روابط خوبی با آمریکا دارند و حتی موردحمایت آمریکا هستند مثل عربستان، بحرین و... سوءاستفاده از مبانی منشور ملل متحد مانند حقوق زن، حقوق بشر و... را چگونه ارزیابی می‌کنید.
خود دولت‌ها نباید بهانه به‌دست کشوری مانند آمریکا دهند که در زمینه حقوق بشر مسئولیت‌هایی دارد. این رفتار دولت‌هاست که چنین زمینه‌ای را فراهم می‌کند، هر یک از دولتهای عضو جامعه جهانی، عضو سازمان ملل یا عضو کمیسیون حقوق زن یا عضو شورای حقوق بشر باشند یا نباشند، متعهد و ملزم هستند که استانداردهای حقوق بشری را رعایت کنند. فرقی نمی‌کند، هر کشوری که تعهداتی در این زمینه بر عهده دارد باید در چارچوب رعایت استانداردهای رفتاری عمل کند. اگر عمل نکرد و پا را از حدود قانون پذیرفته شده فراتر گذاشت و حقوق انسان‌ها را نادیده گرفت.
در همه زمینه‌ها این دولت‌ها هستند که خود باید زمینه همکاری با جامعه بین‌المللی و سازمان ملل را فراهم کنند. رفتار ناشایست دولت‌هاست که چنین زمینه‌ای را فراهم می‌کند. این دولت‌ها هستند که نباید بهانه به‌دست قدرت‌های بزرگ که در این زمینه مسئولیت‌هایی دارند، بدهند. در عرصه بین‌المللی اصل بر بده‌وبستان است. دولت‌ها و قدرت‌های بزرگ از بعضی متحدان خود جانبداری می‌کنند و از کشورهای مقابل خود حمایت نمی‌کنند.
بر اساس حقوق بین‌الملل آیا تحریم‌هایی که بر ایران تحمیل می‌شود با اصل عدم مداخله کشورها در امور داخلی یکدیگر مغایرت دارد یا خیر؟
در نظام حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل، اصولی را می‌بینیم که به پیشقراولی قدرت‌های بزرگ پذیرفته شده است. حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، توسعه همکاری‌ها و توسعه روابط دوستانه از جمله اهدافی است که در سازمان ملل دنبال می‌شود. در زمان جنگ‌جهانی دوم قدرت‌های بزرگ، اصولی را برای رسیدن به دنیای صلح آمیز در منشور سازمان‌ملل وارد کردند.
در ادامه کشورهایی مانند آمریکا و شوروی قدرتمند شدند و به یک قدرت ممتاز رسیدند، از این‌رو اینها بیش از دیگران از موقعیت خود سوءاستفاده می‌کردند که همچنان این روال تاکنون ادامه پیدا کرده است. استفاده از تحریم، حربه‌ای است که آمریکایی‌ها بیش از دیگر کشورها از آن استفاده کرده‌اند. به این دلیل که آمریکا در عرصه همکاری تجاری و اقتصاد بین‌المللی از موقعیت ممتازی برخوردار است و به لحاظ صنعتی، تجاری و اقتصادی توانمندی‌های بالایی دارد.
دلار آمریکا به‌عنوان ارز بین‌المللی شاخصی شناخته شده است و به اتکای همه این موقعیت‌ها از حاکمیت ویژه‌ای برخوردار شده‌اند. هر چند که تأکید می‌کنم اصل در احترام به تساوی همه حاکمیت‌ها و دولت‌هاست و دولت‌ها نباید از موقعیت خود در عرصه بین‌المللی سوءاستفاده کنند اما واقعیت این است که قدرت را باید به‌گونه دیگری نگاه کرد.
هر چند در نظام حقوق بین‌الملل و در منشور سازمان ملل تأکید شده است که همه دولت‌ها براساس اصل برابری حاکمیت و ازجمله اصل عدم‌مداخله که ضامن حفظ اصل حاکمیت است، رفتار کنند اما قدرت‌ها به‌ویژه آمریکا به اتکای قدرت و توانمندی‌های اقتصادی، نظامی، تجاری و پرستیژ سیاسی بین‌المللی در مجامع مختلف، بارها از قدرت خود سوءاستفاده کرده‌اند. شوروی سابق نیز چنین بوده و این خصلت قدرت است. هنوز نظام بین‌الملل به آن مرحله نرسیده که حقوق بین‌الملل تابع سیاست بین‌الملل نباشد و یک روند مستقل را دنبال کند، تا زمانی که ما شاهد اعمال سیاست قدرت در نظام بین‌المللی و به تبع آن در نظام حقوق بین‌الملل هستیم این سوءاستفاده‌ها وجود دارد.
آمریکا هم به اتکای حاکمیت و نفوذی که در بین متحدان و سایر کشورها دارد از این موقعیت‌ها سوءاستفاده می‌کند اما اگر دولت‌ها متحد شوند و مانع از نفوذ قدرت‌های بزرگ باشند و قدرت‌های بزرگ را در اعمال سیاست‌های یکجانبه خود در تنگنا قرار دهند، امیدواری وجود خواهد داشت ولی متأسفانه این تفرق و جدایی در بین دولت‌ها وجود دارد، آن هم به‌دلیل وابسته بودن بسیاری از کشورهای ضعیف که نیازمند مزایایی هستند که آمریکایی‌ها در اختیار می‌گذارد. آمریکا نیز این را می‌داند و طبیعی است که در موارد مقتضی از موقعیت خود سوءاستفاده می‌کند.
کد خبر 727677 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها توافق هسته‌ای ایران ایران و آمریکا تحریممنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: توافق هسته ای ایران ایران و آمریکا تحریم منشور سازمان ملل نظام بین الملل نظام بین المللی شورای امنیت حقوق بین الملل سازمان ملل موقعیت خود قدرت های بزرگ سازمان ملل اعضای دائم دولت هاست دولت ها حقوق بشر قدرت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۰۰۶۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سخنگوی وزارت خارجه: دولت و مردم ایران از آمریکا و اروپا طلبکار هستند
به گزارش خبرآنلاین سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.
کنعانی افزود ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد؛ توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت؛ جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد؛ چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!
کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد؛ اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.
کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود؛ این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.
کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.
311311
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900114
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»